De kracht van het luisteren


"I like to listen. 
I have learned a great deal from listening carefully.
Most people never listen."
Ernest Hemingway

En toen was er Powerpoint... in 1987 weliswaar onder de naam Presenter en nog niet in bezit van Microsoft. Na enkele vernieuwingen werd het omgedoopt tot Powerpoint en was het de tool bij uitstek voor organisaties die graag hoeders van creatieve broedplaatsen willen zijn. Zenden van ideeën was vanaf dat moment het nieuwe geloof. Beslissers moesten worden overtuigd van innovatieve ideeën. We zijn jarenlang doodgegooid met presentatietrainingen om overtuigend de juiste mensen over de streep te trekken. In een strak marketingkorset moet je jouw verhaal over de bühne krijgen, dat is de essentie van presenteren en trainingen. Iedereen moet vandaag de dag leren presenteren en praten en nog meer praten. 

Niet alleen deze technologische ontwikkeling heeft het startschot gegeven om luisteren naar elkaar te beëindigen, ook de betekenis van woord luisteren is veranderd. Het heeft aan waarde ingeboet. We bedoelen tussen de regels heen geheel iets anders mee dan in het verleden. Soms zeggen mensen "Ja, natuurlijk hoor je me wel, maar je luistert je niet." Wat ze eigenlijk bedoelen is dat je niet doet wat ze willen, je gehoorzaamt ze niet. Dit is de boodschap die ze eigenlijk zeggen: "Nou moet je eens goed naar me luisteren! Nee, ik wil het niet nog een keer horen." Luisteren is wat anders dan horen, luisteren is met aandacht een ander aanhoren. Momenteel wordt het begrip 'luisteren' vaak gebruikt om (informele) macht te gebruiken, dat de zender verlangt dat de ontvanger doet wat hij vraagt!

We zijn met allen zo druk bezig zijn met zenden dat ondertussen niemand elkaar meer hoort. Zitten diep in onze eigenhandig gegraven loopgraven of achter hoog opgeworpen barrières en steeds verder ingezogen in onze eigen bubbels. Door de verdere opkomst van het internet zijn daar moderne tools als Youtube, TikTok, AI, podcasts e.d. bijgekomen. Kenmerkend van al deze tools is dat we niet echt met elkaar kunnen praten, discussiëren, debatteren of dialogen aangaan, alles is gericht om te zenden. Niet wetend dat daarmee de kunst van het luisteren is vermoord. Dat is zo zonde, er ontstaat zo een gebrek aan nieuw elan en gedragen ideeën die ons echt verder brengen.  

Het huidige ideeënloze tijdsgewricht vraagt om een nieuwe aanpak, namelijk de kracht van het luisteren weer nieuw leven inblazen. Uiteindelijk heb je de wijsheid deels in pacht, maar voor een belangrijk deel zeker niet. Dat gat kun je alleen opvullen door te luisteren. De kunst van het luisteren begint met oprechte aandacht tonen voor een ander, dat je nieuwsgierig bent, jouw eigen mening terzijde kunt schuiven en respecteer je het wereldbeeld van de ander. Verder helpt het stellen van oprechte vragen dat de andere gesprekspartner zich veilig genoeg acht zodat die zijn verborgen agenda en dieper achterliggende argumenten met jou deelt. Zorg er altijd voor dat degene die luistert ook echt gehoord wordt. Zo alleen weet je dat je kennis met elkaar deelt en bundelt.

Ruud Olijve


Deel:
Facebook LinkedIn Twitter