Wat was is nooit weg, ook al is het onbezorgde leven volledig geweken. Ik kan dit bijna niet opschrijven maar doe toch een dappere poging. Toen ik bijkwam sijpelde het licht door mijn oogleden naar binnen en wist ik dat het allemaal anders zou worden. "Als de ene deur dichtgaat, gaat er een andere deur open," dat is toch het gezegde? Helaas loopt dit soms anders dan waar je oprecht op hoopte.

Zo kunnen we ons aan een dichte deur stevig onze neus stoten als we weer eens proberen om door de gesloten deur te komen. Andersom kan het erg zwaar zijn om een dichte deur de rug toe te keren. Zelf liep ik niet weg voor al die medische zaken, maar soms kon ik het niet aan. De schade die de hersentumor en een dertien uur durende operatie teweeg brachten was fors. Het beïnvloede dan teveel mijn verdere leven, iets waarvoor ik nooit gekozen heb. Het kwam gewoon toevallig maar wel onverwacht op mijn pad.

Zo passeerde ik ruim negen maanden de schuifdeuren van het Revalidatiecentrum Roessingh. Het revalideren kon beginnen; van rollator hoopte ik weer naar mijn oude 'ik' te veranderen. Tijdens mijn revalidatie had ik een fijne ergotherapeut. Hij sprak bij één van onze gesprekken tegen mij: 
   'Je moet afscheid nemen van jouw oude Ruud 1.0 en de nieuwe Ruud 2.0 leren omarmen.'
   'Maar ik kan goed met Ruud 1.0 door een deur en wat als ik die 2.0 versie niet zo leuk vind?' reageerde ik.
   'Lekker makkelijk voor jou om dit aan mij te vragen,' gooide ik er onbedoeld uit.
   'Het is jouw werk om mij beter te maken, het kan niet zo zijn dat ik mij moet aanpassen,' verdedigde ik mijzelf.  

Ongevraagd moest ik kennelijk tevreden zijn met een mindere versie van mijzelf, tenminste zo zag ik het toen. Inmiddels weet ik dat het niet om minder gaat maar vooral om dingen anders te zien. Wat maakte dat ik hierover zo gefrustreerd op reageerde? Na het nodige reflecteren denk ik dat het allemaal voortkomt uit mijn prestatiedrang. Dat geldt natuurlijk niet enkel voor mijzelf. Zo worden we ons hele leven al met onze prestaties geconfronteerd. We meten ons hele leven al. Als kind worden in onze eerste levensjaren gewicht en lengte gemeten en weggezet tegenover anderen. Op school gaat het over cijfers waarmee we weer met anderen worden vergeleken. Later tijdens het werk meten ons succes vaak af met de hoogte van het salaris en verworven posities. Kortom we vergelijken ons steeds met onze omgeving. 

Ook tijdens mijn revalidatie maakte ik mij hieraan schuldig. Zo liep ik de praktijkruimte van de fysiotherapeuten binnen. Het licht was in deze ruimte gedimd om mijn overprikkeling niet te tarten. En daar stond de Reactiewand. Bij dit interactieve muurspel wordt je uitgedaagd om zo veel mogelijk knoppen in te drukken binnen één minuut. In totaal zijn er 16 knoppen over de muur verspreid die willekeurig oplichten. Je moet de knoppen in snel vinden en indrukken om zo veel mogelijk punten te scoren. Het vraagt veel van je coördinatie; van links naar rechts van onderen naar boven beweeg je jouw armen in sneltreinvaart over de reactiewand. Prestatie gedreven zoals ik altijd al was vroeg ik 'Wat is de hoogst behaalde score?' Mijn behandelaar antwoordt dat 39 punten het hoogste was maar dat dit niet door een patiënt maar door een behandelaar was behaald. Dat kan ik beter dacht ik.

Uiteindelijk behaalde ik 32 punten maar was volledig over mijn toeren. Volledig overprikkeld heb ik twee uur platgelegen op een bed in het Roessingh en kon de hele dag niks meer. Ook de drie dagen die hierop volgden hadden niks voor mij in petto, drie dagen stilstand doordat mijn overprikkeling de overhand nam. 'En?' vroeg de behandelaar, 'Hoe voelde dit?' Ik kon niet anders uitbrengen dat ik mij ontzettend rot en gefrustreerd voelde. Ik was volledig in het rood aanbeland. 'Waarom hebben jullie mij niet laten stoppen?' vroeg ik aan haar. 'Je zult zelf moeten ervaren dat jezelf niet zo ver moet uitdagen' sprak ze. Natuurlijk wist ik dat ik enkel mijzelf hiermee had en dat deze prestatie niets aan mijn wereld deed veranderen.

Door mijn hersenbeschadiging was een groot deel weg van wat ik ooit geleerd had. Ik was gefrustreerd. De draad weer oppakken was in het begin niet zo eenvoudig. Vooral als je leven ineens op zijn kop staat. Je niet meer kan doen wat voor jou altijd normaal was om te doen. Natuurlijk vergelijk jezelf automatisch met hoe jij was want je kan alleen vergelijken met wat je kon. Dat is het enige referentiekader wat voor jou is overgebleven. Als je jezelf niet meer vergelijkt met anderen maar ook niet met jouw oude 'ik' kun je geweldige dingen bereiken. Dan pas accepteer je de nieuwe situatie volledig. Met een nieuwe mindset ontdek je door het herdefiniëren van jouw 'persoonlijke gemiddelde' jezelf beetje bij beetje beter maakt.

Je prestaties vergelijken met hoe je de dingen vroeger deed is hetzelfde als jezelf vergelijken met iemand anders en heeft geen enkele zin. Dat je daarop teruggrijpt is wel logisch want mijn oude 'ik' was mijn houvast, het enige echte referentiekader wat ik tot mijn beschikking had. Proberen te rechtvaardigen dat je het beter doet dan iemand anders of terugkijken op jouw oude 'ik' is geen helpende aanpak. Je bent op een andere reis, een ander traject aanbeland. Laat vooral jouw ego los. Focus daarom altijd op waar jij mee te maken hebt in plaats te kijken naar anderen. Stop me vergelijken.